De laatste / The last one

Motoren achterlaten in Valparaiso

Valparaiso

Valparaiso

Valparaiso

Diner Erik Heyl

Harry in de kerk Santiago

Nederlandse versie Woensdag 9 december 2015, San Fernando – Valparaíso 257 km Na het ontbijt halen we de motoren op en laden ze voor de laatste maal op. André had al een paar dagen de blues. Voor Harry is het een opluchting om de motor in te leveren, maar ook hij heeft geen heimwee. Het gedoe met de koppeling neemt voor een groot deel zijn lol in het rijden weg. Het weer zit mee, maar het verkeer niet. File op weg naar Santiago door een paar ongelukken. Eerst weten we op slinkse wijze van de grote weg op de parallelweg te komen, maar keren toch om naar een wegrestaurant te gaan omdat alles vast staat. In Santiago is het opletten om in de drukte de goede afslagen te nemen, maar alles gaat goed. We tanken voor de laatste keer en spuiten gelijk de motoren af. Ze worden een stuk schoner alhoewel de rode Argentijnse modder hardnekkig is. We rijden naar het Viaviacafe waar we al een kamer hebben geboekt. Het is de derde vestiging van Viavia die we bezoeken en ook deze is leuk. We sorteren de bagage. Dat wat met de motoren mee gaat en wat we met het vliegtuig meenemen. Dan op weg naar Marina voor het afleveren. Het is een hospedaje die er niet uitziet. Rotzooi wordt aan de kant gezet en de motoren worden op hardhandige wijze op hun plaats gezet voor de komende twee maanden. Even later staan we buiten en gaan op zoek naar de bus. In Viavia is het lekker om te douchen, een beetje uit te rusten en later op de avond te eten. Alhoewel we nog een paar dagen hebben, zijn we opeens van stoere bikers toeristen geworden en dat voelt heel anders. De reis waar we voor gingen is voorbij. Je hebt minder zorgen omdat je al weet waar de overnachtingen zijn, de motor niet meer kan protesteren, de risico's minder zijn en je meer opgaat in de meute. Dat is allemaal lekker maar anders. Zo hebben we niet geleefd ruim vier maanden lang en in dat opzicht is het ook afscheid nemen. We zijn opgelucht dat het allemaal goed is gegaan. Je bent erg kwetsbaar op de motor, maar dat maakt wellicht dat je dingen ook intensiever beleeft. We zijn ook blij dat onze lijven en geesten het hebben uitgehouden. Het zijn vrijwel 35.000 km geworden en als we 50 km gemiddeld per uur hebben gereden dan hebben we 700 uur ofwel 18 weken van zo'n 40 uur op ons lamsvelletje in het zadel gezeten, van zeeniveau tot zo'n 5.000 meter, van 5 tot 47 graden, van strak asfalt tot rotsblokken en van mooi weer tot striemende regens en enorme wind. We zijn tegen de seizoenen in gereden. Eind van de zomer in Alaska begonnen, de hete zomer in Midden-Amerika meegemaakt en nu zitten we in het voorjaar. De overgang naar Nederland zal groot zijn. Donker en koud. André verlangt nu al terug naar nog een lange reis. Voor Harry ligt het anders. Hij is blij dat hij de reis heeft gemaakt, maar zo'n lange reis hoeft voor hem niet meer. Het is ook een klein wonder dat het samen reizen is geslaagd. Op zo'n reis wordt je getest en dat hebben we relatief eenvoudig overleefd. Wiens verdienste dat was laten we in het midden. We spreken af dat we daar nog eens over een maandje over zullen praten als de stof van het reizen is neergedwarreld.   Donderdag 10 december 2015, Valparaiso Na een goed ontbijt haalt Harry de was op. Zo hebben we op het einde van de reis een ruime voorraad schone kleren. Dat is wel eens anders geweest. We gaan de stad in. Het weer zit mee. De stad is op rotsen gebouwd. De steegjes kronkelen en alhoewel de huizen oud zijn en vol met graffiti zitten ziet het er leuk uit. We lopen ruim drie uur rond en komen zo ook in een moderner gedeelte van de stad. In de middag werkt Harry aan het blog, André leest een boek uit en valt in slaap. Laat op de avond gaan we eten. Restaurants genoeg. We komen terug op de kamer en hebben het over christelijke liedjes. Die hebben we al met de helm op gezongen als we op de motor slaap kregen of ons verveelden, maar nu met de ondersteuning van internet zingen we er nog een aantal. Typisch dat we dat toch van onze opvoeding hebben overgehouden. We slapen er in ieder geval goed van.                       Vrijdag 11 december 2015, Valparaiso – Santiago Tsja de activiteiten nemen nog verder af. Ontbijt, inpakken, internetten en een klein rondje stad in afwachting van de auto die ons naar de oud collega van Harry in Santiago brengt. We kunnen daar  blijven tot dat we zondag naar het vliegveld gaan. We worden keurig opgehaald en om 4 uur bij Erik in zijn mooie grote appartement afgezet. Door zijn zoon Juan worden we opgevangen en voorzien van een drankje, terwijl de voorbereiding voor het diner al in volle gang zijn. Erik en zijn echtgenote Carolina komen wat later. De hond wordt zenuwachtig als zijn vrouwtje komt en bijt pardoes de ober in zijn broek. André herkent dat van thuis. Wij worden inmiddels voorzien van heerlijke hapjes en drankjes en er ontspint zich een leuk gesprek. Half over de Rabobank en half over onze reis. Erik is een perfecte gastheer. Langzaam druppelen de andere Rabomannen binnen. Als we genieten van het buffet neemt de gastheer het woord en wordt Harry in het zonnetje gezet. Harry zelf laat zich ook niet onbetuigd en dient op humoristische wijze van repliek. In het slotwoord van een andere Raboman wordt Harry nog eens één van de mannen genoemd die hoge eisen stelden maar het Rabohart op de juiste plaats droeg. Leuk om te horen dat ruim 2 jaar na zijn pensionering er nog steeds zo over hem wordt gesproken. Mooi en voldaan rollen we veel te laat een comfortabel bed in. Zaterdag 12 december 2015, Santiago Bij het ontbijt biedt Erik zelfs het gebruik van een auto aan. Zelf gaat het gezin naar het huwelijk van een zoon van vrienden zodat wij het rijk alleen hebben. We nemen de metro naar het museum over het Pinochettijdperk. Het is indrukwekkend. Het geeft weer wat er vanaf de coup in 1973 tot het einde van de dictatuur in 1990 is gebeurd om de oppositie de mond te snoeren, zowel in het binnen- als in het buitenland. Wat het meest tot de verbeelding spreekt zijn natuurlijk de vele duizenden moorden, de folteringen op grote schaal en de onzekerheid waarin de mensen leefden. Maar ook de controle van de media, de acties om het beleid te rechtvaardigen en de duur van de dictatuur. Een groot deel van de Chilenen steunde de junta en dan is het moeilijk om als volk een vuist te maken. Ook realiseer je je dat het nog maar 25 jaar geleden is dat de militairen de macht hadden. De scheidslijnen lopen nog steeds door de samenleving. We lopen door het park naar het museum Arlequin. Het gebouw is de Chileense inzending voor de wereldtentoonstelling in Frankrijk in 1889 en is evenals het Franse gebouw, de Eiffeltoren, van meccano opgetrokken. Leuk om te zien. De tentoonstelling is meer voor kinderen om kennis te maken met bekende schilderijen. Voor ons is het lekker om bij te komen van de dictatuur. We lopen naar de binnenstad en die verschilt weinig van de binnenstad van iedere grote stad. Het is inmiddels mooi weer en druk. André ziet dat er nog steeds enkele tenten zijn waar koffie wordt geserveerd door vrouwen met heel lange benen die zwoel aan komen lopen met een dampende kop koffie. Dat zie je niet in andere steden. Als we de kathedraal willen bekijken belanden we in repetitie van een orkest met koor. Zal een werk van Bach zijn. Het klinkt heel mooi. Zo mooi dat Harry even de ogen dicht doet om in hoger sferen te komen. We lopen verder naar het adres waar Harry met een oud collega heeft afgesproken. Het is een heel eind maar komen mooi op tijd aan. Het weerzien met Isabel is heel leuk. Het is een innemende charmante vrouw die ook belangstelling voor onze reiservaringen heeft. We praten over van alles en na een drankje en hapje gaan we naar een beter restaurant voor een heerlijke maaltijd. Kijk zo besluit je de laatste avond in stijl. Isabel zet ons af bij het appartement en wij slapen voor de laatste keer op één kamer. Zondag 13 december 2015 terugreis Zwijgend opgestaan, onder de douche, tassen gepakt en met de taxi naar het vliegveld. We zijn er twee uur voor vertrek en met het inchecken, de controles en natuurlijk koffie, kunnen we aan boord. We kijken films en ergeren ons aan de chagrijnige stewardessen. In Panama City moeten we twee uur wachten maar ook dat gaat soepel omdat Harry gebruik kan maken van de lounge en André gewoon meeloopt. Goede stoelen, internet, gratis hapje en drankje en dan gaat de tijd snel. We hebben een KLM-vlucht naar Amsterdam. Mooi, nieuw toestel met extra beenruimte én vriendelijke stewardessen. Ondanks dat is de vlucht lang en vermoeiend. Op tijd komen we op Schiphol aan en zien we het ontvangstcomité al staan. Hartstikke leuk om zo afgehaald te worden. We moeten nog even wachten op de bagage en dan drinken we met z'n allen koffie en vertellen de eerste verhalen. Dan in de auto naar huis. Epiloog Tsja, eigenlijk moet je wachten met het schrijven van een epiloog tot dat je alle ervaringen hebt verwerkt. Maar daar leent de blog zich niet voor. We zijn heel blij dat we deze reis hebben gemaakt, ondanks alle ontberingen en de narrow escapes. Het is ongelooflijk wat je allemaal ziet, meemaakt en welke verhalen anderen vertellen. Het vergroot je wereld enorm, terwijl je ook meer tijd voor jezelf hebt om je gedachten te laten gaan tijdens de vele uren op de motor. Zeker als je als tweede rijdt en er weinig verkeer is. In zoverre is de reis ook voor een deel een reis in jezelf. Het mooie van deze reis is dat je door zoveel verschillende landen rijdt met zoveel verschillende landschappen, mensen en culturen. Het maakt je ook wat bescheidener om te weten dat de wereld zo groot en divers is en dat iedereen zijn best doet om wat van zijn leven te maken. In sommige landen is dat moeilijker dan in andere en wij mogen blij zijn dat we zo veel mogelijkheden hebben. We zijn ook blij dat de blog goed is gelezen en met de reacties er op. Voor ons zal de blog ook naar de toekomst van belang blijven om de ervaringen weer op te kunnen roepen aan de hand van ons relaas en de vele foto's die we hebben gemaakt. We weten het niet zeker maar verwachten dat er een langdurig positief effect van de reis overblijft. Tot slot kunnen we ieder aanraden zo'n avontuur aan te gaan. Er zijn altijd meer argumenten om het niet te doen, maar wij zijn blij dat we deze reis hebben gemaakt en wij denken dat dat voor heel veel mensen zou gelden.

English version Wednesday December 9th 2015, San Fernando – Valparaíso 160 mi After breakfast we get the bikes and load them for the last time. André has already got the blues for a few days. For Harry it is a kind of relief to turn in the bike, but he also is not homesick. The trouble with the clutch takes away a big part of his fun of driving. The weather is good, but the traffic is heavy. On the way to Santiago there are a few accidents. First we manage to escape the traffic jam by taking a shortcut to another road, but we turn around because also there is a traffic jam. We decide to drink coffee first and see if the traffic jam meanwhile will disappear. Indeed it does and we drive on. In Santiago we have to pay attention to take the right turns, but it works out well. We get gas for the last time and try to clean our bikes but the red Argentine mud is tough. We drive to the Viaviacafe in Valparaiso where we have booked a room. It is the third Viavia that we visit and this one is also nice. We sort out our luggage. That what is travelling with the bikes and what we will take with us in the plane. Then the last ride to Marina to deliver them. It is a hospedaje which looks bad. Garbage is being set aside and the bikes are put in their place in a harsh manner. They will stay here for two months before they are transported to Holaand via Poland. Then we leave by foot and look for a bus. In Viavia it is good to relax, shower and have a nice dinner. Although we still have a few days, we are no longer though bikers but normal tourists and that feels different. The journey where we went for is over. Now you have less worries because you know where you will sleep, the bikes can not give problems anymore, the risks are tiny and you blend more in the crowd. That is all nice but also different. That is not the way we lived for four months and in that respect it is also a goodbye. We are relieved that all went well. You are very vulnerable on a bike, but realising that you live probably more intense. Also we are glad that our bodies and minds lasted. It was almost 22.000 mi and if we drove an average of 30 mi then we sat 700 hours or 18 weeks 40 hours a week on our lambskin in the saddle, from sealevel to 17.000 ft, from 40 F to 120 F, from smooth tarmac to rocks and from nice weather to nasty rainshowers and gusty winds. We drove against the seasons. End of the summer we started in Alaska, we survived the hot summer in middle America and now we are in springtime. The Netherlands will be dark and cold. André already longs to another big trip. For Harry it is different. He is glad that he made this trip, but again such a long period away from home without his loved ones is too long. It is also a miracle that travelling together went that well. On the road you are being tested and we survived that rather easily. Whose merit that is we don't say. We will meet in a month to look back on this adventure and our friendship.  Thursday December 10th 2015, Valparaíso After a good breakfast Harry collects the laundry. For the last days we now have plenty of clean clothes. There were times that we didn't. We leave for the city. The weather is nice. The city is built on rocks. The alleys curl and although the houses are old and full of graffiti they look nice. We walk for more then 3 hours and visit also a more modern part. In the afternoon Harry is busy with the blog, André reads a book and falls asleep. Late in the evening we go out for dinner. There are many restaurants which all look nice. We return to our room and talk about Christian Songs. We already sung these when we got sleepy or were bored on the bike, but now with support of the internet we sing them together. Typical that this remained from our upbringing. Anyway we have a good night sleep. Friday December 11th 2015, Valparaíso – Santiago Yes, we become inactive. Breakfast, pack our stuff, surf on the internet and a small walk in town before the car comes that will bring us to a former colleague of Harry in Santiago. We can stay there till we leave Sunday for the airport. We are being picked up at three and an hour later we are in the beautiful apartment of Erik. Erik's son Juan is there for the holiday and welcomes us. We have a drink and chat in the garden while two persons are preparing dinner. Erik and his wife Carolina arrive and that makes the dog so nervous that he bites the waiter in his pants. André recognizes that from his own home. We are being treated on delicious snacks and drinks while a pleasant conversation is going on. Partly about the bank and partly about our trip. Erik is a perfect host. Later three other Rabomen join us. During dinner Erik holds a speech, welcomes us formally and praises Harry for his commitment to the bank and for what he has accomplished. Harry reacts in a humoristic way. Another man emphasizes Harry's contribution to the bank. He was one of the few men which demanded a lot but all in the interest of the bank. Nice to hear that two years after leaving the bank Harry is remembered like that. Tired but satisfied we go to sleep in a comfortable bed. Saturday December 12th 2015, Santiago At breakfast Eric offers us the use of a car. The family leaves for attending a wedding from a son of friends and will return tomorrow so we are on our own. We take the metro to the museum La Memoria in which the dictatorship of Pinochet is displayed. It is impressive. It shows how the junta from the coup in 1973 till the end of the dictatorship in 1990 suppressed her alleged opponents, in Chili and abroad. The most impressive is the number of murders, the tortures on a large scale and the insecurity in which the people had to live. But also the control of the media, the actions to justify the dictatorship and the length of the military regime. A major part of the population supported the junta and then it is difficult to overturn a dictatorship. Also you realise that no more then 25 years have passed since the military handed over the power to the people. In that respect there are still a lot of divisions in the Chilian society.  We walk through the park to the museum Arlequin. This building is the Chilean contribution for the World Exhibition in France in 1889 and is as the French building, the Eiffeltower, built from meccano. Nice to see. The exhibition in the museum is one for children and gives explanations by famous paintings. For us a good moment to revive from dictatorship. When we are downtown we see that Santiago resembles the centre of other capitals. It is sunny again and there are a lot of people shopping. André sees that there are still some places where longlegged women serve coffee in a sultry way. That is something you don't see in other cities. In the cathedral there is the repetition for a Christmas concert. It sounds like a work of Bach. It is beautiful. So beautiful that Harry for a moment closes his eyes to get in higher spheres. We go to the address where Harry will meet another former colleague. It is a long walk but we arrive in time. Meeting Isabel (again) is very nice. It is a nice charming woman with a broad interest, also in  our trip. We talk about a lot of things and after a drink and a snack we go to a very good restaurant for a delicious meal. That's the way to spend your last night. Isabel drops us of at the papartment en we go to sleep, for the last time in one room. Sunday December 13th 2015 return We rise silently, shower, pack our bags and go to the airport by cab. We arrive two hours before departure and with checking in, the controls and off course coffee, we board. We look pictures and are annoyed because of the grumpy flight attendants. In Panama City we have to wait for two hours, but that also goes smoothly because Harry can make use of the lounge and André simply joins him. With comfortable chairs, internet, free drinks and snacks we can board before we know it. We have a KLM flight to Amsterdam. Nice, new airplane with extra space and friendly flight attendants. Still the flight is long and tiresome. We arrive in time and see the welcoming committee already through the large windows. Very nice to be welcomed like that. We have to wait for our luggage and than we get champagne, kisses and hugs. Then it is time for coffee and the first stories. After that there is only the ride back with the car to our homes. Epilogue Yes, in fact you have to wait with an epiloque till all the experiences are digested. But with a blog that is not possible. We are very happy that we made this trip, despite the hardships and narrow escapes. It is incredible what you see, experience and what others tell you. It expands your world enormously. On the other hand during the long hours on the bike there is much more time than at home to think about the things that are important. Especially when you are in second position and there is not much traffic. In that way it is also a trip in your own mind. A very nice part was travelling through so many different countries with so many landscapes, people and cultures. It makes you more humble to know that the world is so big and divers and everyone is trying to make something of his life. In some countries that is more difficult than in others and we may be glad that we have so many opportunities. We are also glad that the blog has been read by many and with the reactions on it. For us the blog and all the pictures we took will stay important to recall the experiences. We don't know for sure but we expect that the effect of the trip wil last for a long time. Finally we can advice everyone to make such a trip. There are many arguments not to do it, but we are glad we made this trip and think that this would be true for many if they simply do it.